ادگار آلن پو؛ شاعر، روزنامه‌نگار، داستان نویس و منتقد ادبی در ۱۹ ژانویه سال ۱۸۰۹ در امریکا به دنیا آمد و چهل سال بعد بر اثر بیماری ناشی از فقر و سوء تغذیه درگذشت. قطعه کلاغ پو را از بهترین اشعار جهان می دانند و از سویی وی پدر داستان کوتاه پلیسی محسوب می شود چرا که اولین کاراگاه آماتور ادبی را با عنوان سی آگوست دوپین آفریده است که در داستان های سه گانه نامه مفقود، قتل های کوی مورگ و راز ماری روژه حضور دارد و بارها در سینما از روی آنها اقتباس شده است.

ویژگی عمده آثار پو در ذکر جزئیات مختلف از طریق حواس مختلف است که به دلیل نوع روایتی که دارد آن را به شدت عینی و تصویری می کند و همین موضوع باعث شده تا آثار پو که نیم قرن قبل از سینما نوشته شده اند قابلیت خوبی برای تبدیل به نسخه های تلویزیونی و سینمایی داشته باشند.

جهان سیاه یک نابغه

ادگار آلن پو در تمام عمر خود روی خوشی از دنیا ندید. در زمان نوجوانی دست به کارهای مختلف زد و به دلیل روحیه شکننده و حساسی که داشت روی به نوشتن و روزنامه نگاری آورد. در نوشتن اشعار و نقد شعر مرتب با شاعرنماها و منتقدان تقلبی در بحث و جدل بود و افسردگی اش از این منظر بیشتر شد که در آثارش تجلی دارد. قطعه غراب یا همان کلاغ یکی از عجیب ترین و هراسناک ترین اشعاری است که تا به حال سروده شده است و البته به دلیل وجوه روایی و طویل بودنش تبدیل به فیلم نیز شده است.

پو نفرتش از سرمایه داری و ثروتمندان بی درد را در برخی داستان هایش بروز داده که مشهورترین آنها ماسک مرگ سرخ است. در این داستان وقتی طاعون وارد یک شهر می شود اشرافزادگان شهر خود را در قصر محبوس می کنند و بی توجه به مرگ و گرسنگی مردم به برگزاری جشن و پایکوبی می پردازند. در این بالماسکه فردی با ماسکی سرخ دیده می شود که مشخص می شود مرگ است و برای قتل عام آنها آمده است که پشت حصارها خود را در امنیت می دیدند و غافل بودند.

مرگ یکی از مضامین اصلی داستان های پو است. در بسیاری از داستان های وی مثل دخمه و پاندول، قلب رازگو، گربه سیاه و بشکه آمونتیلادو مرگ بر وجوه دیگر مضمونی قصه ها غالب است هرچند به شیوه های مختلف بروز پیدا می کند.

۳۰۸ فیلم از ۴۱ داستان!

آلن پو در طول زندگی کوتاه چهل ساله اش فقط توانست ۴۱ داستان بنویسید که اکثر آنها کوتاه هستند اما همین داستان ها در طول تاریخ سینما تبدیل به ۳۰۸ فیلم کوتاه و بلند شده اند و هنوز هم ساخت فیلم از روی آنها ادامه دارد.

سال ۱۹۱۰ اولین فیلم ها از داستانهای از پو با عنوان سوسک طلایی در فرانسه و دخمه و پاندول در ایتالیا ساخته شدند اما این فیلم قتل های کوی مورگ در سال ۱۹۱۴ بود که پو را به سینمادوستان شناسانید چرا که دو فیلم مذکور در رده آثار وحشت بودند اما قتل های کوی مورگ با وجود داشتن صحنه های وحشتناکی مثل دختری که در لوله بخاری خفه شده است از عنصری جذاب برای مردم برخوردار بود که به آن معما می گویند. این داستان بارها مورد استفاده سینما قرار گرفت که از مهم ترین آنها دو فیلم در سال های ۱۹۳۲ و ۱۹۷۱ هستند.

داستان درباره قتل یک زن و یک دختر جوان در خانه ای واقع در کوی مرده شویخانه است که زن سرش از تن جدا شده و دختر با فشاری غیر انسانی چنان وارد لوله بخاری شده که بدنش خرد و خودش خفه شده است. پلیس هر چه بیشتر جست و جو می کند کمتر می یابد و در این میان سی آگوست دوپین که یک اشراف زاده فرانسوی علاقمند به خرید آثار هنری است با ذکاوتی که دارد قاتل را که از اولین و عجیبترین قاتلان در طول تاریخ ادبیات و سینماست پیدا می کند. نیم قرن بعد از پو سر آرتور کنان دویل ضمن الهام از استادش و خلق شرلوک هولمز با استفاده از ساختار آفریده شده توسط پو مهم ترین داستان های کاراگاهی جهان و مشهورترین شخصیت در این زمینه را خلق می کند که آندره ژید ان را مخلوق ادبی تمام اعصار می نامد.

دو رمان متفاوت

گزارش جولیوس رادمن و سرنوشت آرتور گوردون پیم دو رمان از پو هستند که ماجراهایی باورنکردنی و وحشتناک دارند. 

در سرنوشت آرتور گوردون پیم که از زبان خودش بیان شده و راوی اول شخص است فصلی وجود دارد که در آن دست به آدم خواری می زنند و این کار که بر اساس اضطرار شکل می گیرد چنان واقعگرایانه نوشته شده که استادی پو و چیرگی قلمش را می رساند.

ماجرای گوردون مثل یک کابوس تمام ناشدنی است که خواننده با پا گذاشتن به داخل ان توانایی بیرون امدن از آن را ندارد و با وجودی که جرات ندارد پا به دالان های دهشتناکی که نویسنده برایش ساخته بگذارد برای رفع کنجکاوی و دانستن انتهای ماجرا توانایی بیرون آمدن از انها را نیز ندارد. البته داستان های بلند پو به دلیل تفاوت با داستان های کوتاه و ذهنی بودنشان در سینما موفقیت زیادی پیدا نکردند در حالی که داستان هایی چون گربه سیاه بارها و بارها در سینما ساخته شده اند.

تاثیرات جانبی

غیر از اقتباس مستقیم از آثار پو، سینماگران زیادی از شخصیت وی یا کاراکترهای که آفریده استفاده کرده اند که فیلم شبح کوی مورگ در سال ۱۹۵۳ از ان جمله است و نوعی ادامه بر داستان پو در سینماست.

همینطور خود پو سوژه فیلم بوده و آخرین آنها در سینما در فیلم کلاغ (۲۰۱۲) است که در آن جان کیوزاک نقش ادگار آلن پو را بازی می کند هر چند فیلم واقعگرایانه نیست و نوعی استفاده از شخصیت پو برای داستانی مرکب از داستان های اوست که می خواهد هویت قاتل را کشف کند.

سریال «پیروی» نیز در فصل اول خود با داستان های پو شروع می شود و در ان یک قاتل سریالی که شیفته او و آثارش است به طریقه داستان های پو و بر اساس پیرنگ آنها دست به جنایت می زند.

البته باید اضافه کرد به این فهرست سریال جدید کمال تبریزی را که اولین نمای آن با پوستر صورت پو بر دیوار اتاق نویسنده آغاز می شود!